BEATA TYSZKIEWICZ aktorka Grzyby smażone Potrawy wigilijne są zawsze bar­dzo specjalne, bo są postne i poda­wane w cudownej atmosferze inaczej smakują. Bardzo lubią smażone su­szone grzyby. Najpierw są długo mo­czone w wodzie, a potem panierowa­ne lub nie, i kładzione na patelnią. Smaży sią je na odrobinie masła, choć Wigilia praktycznie nie dopu­szcza żadnego tłuszczu. O ile jednak karpia można upiec bez tłuszczu, można podawać w śmietanie itd., do smażenia grzybów potrzebne jest masełko. Można piec rydze zamrożo­ne lub zakonserwowane, ale ja wy­bieram tylko prawdziwki suszone i następnie moczone. Kładą do pie­czenia wyłącznie kapelusze borowi­ków. KAZIMIERZ KUTZ reżyser filmowy, senator UW Barszcz czerwony z ziemniakami Bardzo stare śląskie potrawy wigi­lijne już wygasły i nie potrafiłbym ich zrekonstruować. Pamiętam, że kiedyś była zupa siemiątka albo siemieniotka, gotowana specjalnie na post i wieczór wigilijny. Robiono ją na bazie siemienia i zboża, ale dziś takie dania już kompletnie zanikły. Proponują więc normalny barszcz czerwony, jaki potrafię zrobić sam z ziemniakami. Barszcz przygotowuje się już tydzień wcześniej. Obiera się buraki, dodaje czosnku i cebuli. Przygotowuje sią dobry garnek ka­mionkowy, tzw. bunclok. Do niego wkłada pokrojone buraki, dodaje sią przyprawy, czosnek i cebulę, zalewa sią przegotowaną chłodną wodą i przykrywa. Odstawia się to w miej­sce o temperaturze pokojowej. Przez ten czas to się naturalnie maceruje, kwaśnieje, puszcza sok. Powstaje idealny barszcz, naturalnie zakwa­szany, a nie tak jak dziś sztucznie kwaskiem lub cytryną. Do tego poda­je się gotowane ziemniaki, świeże, ale nie wrzuca ich do zupy, lecz sta­wia obok na osobnym talerzyku. MAREK KOTAŃSKI psycholog, szef Monaru Karp w galarecie Dla mnie najważniejszą potrawą wigilijną jest karp w galarecie robio­ny na słodko, z rodzynkami. To danie sam mogę zrobić i polecam je tym, którzy mają rodzinę, ale także samot­nym, biednym i chorym. Najpierw się karpia zabija i myje, potem delikat­nie trzeba go ugotować razem z ce­bulką i innymi z warzywami, a na­stępnie robi się oddzielnie galaretę z łbów rybich, do których można do­dać też i żelatyny. Dodaje się rów­nież rodzynek przedtem namoczo­nych, aby były rozpulchnione. Ugo­towane ryby układa się do salaterek i zalewa wywarem z głów. Dokłada się też plasterki ugotowanej mar­chewki. Lubię, gdy jest dużo galarety. Potem to się zostawia do wysty­gnięcia i skrzepnięcia. W stu domach Markotu właśnie takiego karpia bę­dziemy wszyscy jedli na Wigilię. MAGDALENA ZAWADZKA aktorka Kompot z owoców suszonych Ludzie z wielkim entuzjazmem od noszą się do wigilijnych potraw, ja jednak myślę o tym z pewnym niepo­kojem, jako o czekającej nas górze jedzenia, na które nie starcza miej­sca w żołądkach. Nie będę cytować, jak się robi karpia i 13 innych obo­wiązkowych potraw. Najczęściej są to typowe przepisy, dostępne w każ­dej książce kucharskiej. Powiem o tym, jak nie znoszę kompociku świątecznego, a on zwykle też musi być podawany. Po tych wszystkich daniach uczestnicy wieczerzy są już bardzo napełnieni, nawet jeśli tylko po trochu spróbowali wszystkich po­traw – barszczu, karpia, klusek, ciast itd. Wtedy przychodzi czas na kom­pocik, ale goście zamiast tego proszą zwykle o filiżankę herbaty lub, jeśli ktoś może wieczorem pić kawę, fili­żankę małej czarnej. Dziś ludzie nie mają takich rozepchanych żołądków jak kiedyś, a w kompocie świątecz­nym są śliwki, jabłka i gruszki suszo­ne, goździki, rodzynki, skórka poma­rańczowa itd. Jest to bardzo słodki, gęsty kompot, ale na niego już niko­mu nie starcza siły. Stoi więc na sto­le i jest wielki kłopot. MATEUSZ KUSZNIEREWICZ żeglarz, zloty medalista olimpijski Karp w galarecie z sałatką warzywną Moja ulubiona potrawa wigilijna to karp w galarecie z dodatkami. Szczególnie ważna w tym daniu wy­daje mi się zwłaszcza sałatka wa­rzywna, koniecznie z czerwoną faso­lą. Jak się to robi, dokładnie nie wiem. Nie mam wielkich zamiłowań do pracy w kuchni. Mój udział w przygotowywaniu kolacji wigilijnej to pomoc przy nakrywaniu i dekora­cji stołu. PAWEŁKUKIZ rockman, lider zespołu „Piersi” Karp smażony i łazanki Nie jestem szczególnym fanem po­traw wigilijnych ani zresztą innych, dań postnych. Dania mięsne lepiej pozwalają się rozłożyć wypitemu al­koholowi i dlatego wolę pod tym względem pierwszy i drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. Jeśli z po­traw wigilijnych pamiętam np. łazan­ki, to dlatego, że nie je się ich na co dzień. Tak samo jak karpia smażone­go, ani barszczu z uszkami. Umiem przygotować karpia, ale przepisu w szczegółach nie podam, bo nie pa­miętam wszystkiego dokładnie. Nie­kiedy posługuję się tu książką kuchar­ską. Sprawa zabicia karpia nie stano­wi dla mnie problemu, jestem zresztą wędkarzem. Gdy mieszkałem jeszcze z rodzicami, czynność tę wykonywał ojciec. Także, gdy przyjeżdżałem jako student do domu, karp leżał już nieży­wy. Teraz robię to sam. Po prostu wa­lę tłuczkiem w głowę i po wszystkim. BARBARA PIWNIK sędzia, rzecznik ds. karnych Sądu Wojewódzkiego w Warszawie Zupa grzybowa Uwielbiam zupę grzybową z łazaneczkami, czystą bez dodatków. Zu­pę tę gotuje się z prawdziwków. Ta­ka jest grzybowa, którą moja mama zrobi na Wigilię, i wiem, że będzie ona najlepsza. Także domowej robo­ty kluski drobno, cieniutko pocięte. Do zupy wybiera się grzyby dorod­ne, same kapelusze, bo one są naj­lepsze. Wiele też zależy od czasu go­towania. Oczywiście, dań wigilij­nych jest wiele i je się z chęcią kluski z makiem, rybę itd. Z tego wszy­stkiego jednak wybieram zupę grzy­bową którą jem z przyjemnością na­wet następnego dnia. Cieszę się, gdy trochę zostanie z wieczerzy wigilij­nej i w pierwszym dniu świąt też można ją pić, bo to jest nie przypra­wiane, nie podprawiane, wciąż tak samo smaczne. ANETA KRĘGLICKA Miss Świata z 1989 roku Karp smażony Generalnie bywam w kuchni rzadko. Wiem, że to mój wielki mi­nus. Moje potrawy to najwyżej jakaś pasta lub mięso zrobione na grillu. Wigilii nie podjęłabym się zorgani­zować, w każdym razie nie w naj­bliższym czasie. Jednak uwielbiam w tym dniu zjeść karpia smażonego w prosty, normalny sposób, obto­czonego w mące. Oczywiście, sma­kuje mi także tradycyjny barszcz z uszkami, -jaki zawsze robiła moja babcią. Miał on śliczny, winny ko­lor. Moja mama też korzysta z wy­próbowanych domowych przepisów i na tego karpia czekam cały rok. Nie tyle na barszcz ani na makowca, lecz na danie, którego się nie je na co dzień. Nie obawiam się przeje­dzenia, bo do Wigilii trzeba się od­powiednio przygotować. Praktycz­nie z powodu postu przez cały dzień niczego się u nas nie je. Wszyscy do wieczerzy wigilijnej zasiadają z apetytem. WIESŁAW OCHMAN .. śpiewak, tenor Barszcz z uszkami Ja sam potrafię tylko zaparzyć her­batę i usmażyć, jajecznicę, ale pod­czas Wigilii czekam najbardziej na barszcz z uszkami. Co jest dokładnie w tych uszkach, nie wiem. Być może na tym polega ich czar i cała atrak­cja. Gdybym się dowiedział, jaki jest pełny skład, tajemnica prysłaby. Mnie interesuje smak, zapach, kolon Mam wrażliwe podniebienie. Barszcz, jest kwaśno-słodki, o przepięknym kolorze ciężkiego burgunda. Siedzę przy stole cicho i czekam, aż podadzą ten barszcz. Nie przyznają się, że tak mi na nim zależy, boję się krzyczeć głośno, bo wtedy można niczego nie dostać. Wolę siedzieć tylko i czekać. LIDIA POPIEL fotograf, żona Bogusława Lindy Cytrusy Niewiele mogę zaproponować, bo w domu w ogóle nie gotuję. Z dzie­ciństwa jednak pamiętam mocny za­pach owoców cytrusowych, który nieodparcie wiąże się z obrazem świąt Bożego Narodzenia. Wtedy po­jawiały się w naszym domu połu­dniowe owoce, jakich w zwykłym czasie nie oglądaliśmy. Ogromna atrakcja i egzotyka pomarańczy, mandarynek, grejpfrutów i owoców, których nazw nawet nie zdołałam za­pamiętać, a także bananów, fig, mig­dałów oraz owoców kandyzowanych tworzyła zapach i atmosferę świą­tecznego stołu. Dziś egzotyka cał­kiem spowszechniała, ale na naszym wigilijnym stole muszą być manda­rynki, pomarańcze… prof. STANISŁAW STOMMA historyk (?) Przypomina mi się historia zanoto­wana – w pamiętnikach brytyjskiego króla Edwarda VIII. Opisuje on, jak był w Paryżu ciągany po najlepszych restauracjach, ale nie podzielał za­chwytu Francuzów w stosunku do serwowanych potraw. Było mu raczej obojętne, co je, bardziej interesował się tym, jak te restauracje wyglądają i co się w nich dzieje. Ja podobnie, w Paryżu wolałem pójść do ładnego lokalu niż rozkoszować się smakiem wyszukanych dań. Taki sam jest mój stosunek do wieczerzy wigilijnej. Podobne wpisy

Pierogi pieczone Ciasto: 500 g mąki, 1 szklanka kwaśnej śmietany, ½ kostki masła, 2 jajka, 1 białko, ½ łyżeczki soli. Farsz: grzyby leśne bądź pieczarki, cebulka, kiszona kapusta, torebka ugotowanej kaszy gryczanej, 2 jaja na twardo, żółtko do posmarowania pierogów, olej. Wykonanie: mąkę posiekać z masłem, dodać resztę składników, zagnieść ciasto. Farsz: na rozgrzanym oleju szklimy cebulkę w kosteczkę, dodajemy poszatkowana kapustę i podsmażamy (kapustę możemy przepłukać). Na drugiej patelni podsmażamy albo pieczarki, albo namoczone i posiekane grzyby leśne. Łączymy z kapustą, kaszą ugotowaną wcześniej, posiekane jajko na twardo. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Ciasto wałkujemy na ok. 3–4 mm, kroimy na kwadraty o bokach ok 8–10 cm. Nakładamy farsz, dociskamy boki np. widelcem. Układamy na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia, smarujemy żółtkiem i pieczemy 30 min w 180 stopniach. Faszerowane cytryny Składniki: 200 g fileta np. z dorsza, 4 cytryny, 2 jajka na twardo, po 2 łyżki posiekanych oliwek czarnych i natki pietruszki, 2 łyżki majonezu, sól, pieprz biały, świeży koperek do dekoracji. Wykonanie: rybę ułożyć w naczyniu i zalać wrzątkiem na 5 minut lub ewentualnie lekko ją obgotować w osolonej wodzie, następnie zmiksować. Cytryny wyszorować i sparzyć wrzątkiem. Wydrążyć, miąższ pociąć w kostkę drobną. Rybę wymieszać z 2 łyżkami kosteczek cytryny, posiekanym jajkiem, oliwkami, natką. Doprawić do smaku. Farszem napełnić połówki cytryn. Udekorować koperkiem. Tarta z łososiem Składniki: 250 g mąki, 125 g masła, jajko, 2 łyżki tłustej śmietany, sól i pieprz. Farsz: 250 g szpinaku, cebula, 2 ząbki czosnku, łyżka masła, 250 g łososia wcześniej ugotowanego na parze lub upieczonego, 200 ml tłustej śmietany, 3 jajka, 2 łyżki tartego parmezanu lub innego sera, przyprawy. Wykonanie: z podanych składników zagnieść ciasto na tarte. Wstawić do lodówki na dobrą godzinkę. Szpinak opłukać, osączyć. Cebulkę z czosnkiem podsmażyć na masełku, następnie dodać szpinak, przyprawić. Ciastem wylepić wysmarowana tłuszczem formę. Ponakłuwać widelcem, posypać suchą fasolą dla obciążenia i piec 15 minut w 180°C. Fasolę usunąć, a na ciasto rozłożyć rozdrobnionego w kawałki łososia, obłożyć szpinakiem. Polać wszystko śmietaną wymieszaną z jajkiem i doprawiona sola i pieprzem. Posypać serem i zapiekać ok. 20–25 minut. Można podawać zarówno na ciepło, jak i na zimno. Dorsz ze szpinakiem i gorgonzolą Składniki: 4 filety lub polędwiczki z dorsza, 350 g liści szpinaku, łyżka masła klarowanego, ½ szklanki kremówki, 2 łyżki serka mascarpone, 150 g serka gorgonzola, gałka muszkatołowa, 2 łyżki mąki, olej do smażenia i przyprawy – sól i pieprz. Wykonanie: rybę oprószyć przyprawami i obtoczyć w mące, smażyć na złoty kolor z obu stron lub bardziej dietetycznie można – wykorzystać drugi sposób i rybę oprószyć solą i pieprzem, chwilę gotować na parze, dobrze odcisnąć. Na patelni rozgrzać masło, wlać kremówkę, chwilkę pogotować do odparowania płynu. Dodać gorgonzolę i mascarpone, dobrze wymieszać. Do sosu włożyć szpinak. Całość doprawić solą, pieprzem, gałką. Rybę podawać ze szpinakiem i kremowym sosem. Matiasy z leśnymi grzybami Składniki: 5 filetów śledziowych, garść suszonych grzybów, 3 cebule, 2 łyżki rodzynek, 2 łyżki koncentratu pomidorowego, 1 łyżka octu, 1/4 szklanki oleju, 1 listek laurowy, 1 jagoda jałowca, 1 ziarenko ziela angielskiego, sól i pieprz. Wykonanie: śledzie wymoczyć wedle uznania, osuszyć pokroić w kawałeczki. Suszone grzyby zalać wrzątkiem, odstawić. Dodać szczyptę soli i listek, gotować aż będą miękkie. Odcedzić i pokroić w paseczki. Wywar z gotowania zachować. Cebulę pokroić w plasterki, zeszklić na oleju. Dodać rozgniecionego jałowca i ziele, dołożyć grzyby i koncentrat. Całość podlać wywarem z grzybów, kilka minut dusić. Pod koniec dodać rodzynki oraz ocet. Przyprawić do smaku. Dodać pokrojone wcześniej śledzie, dokładnie wymieszać. Wstawić na kilka godzin do lodówki, aby smaki się przegryzły. Dla odmiany zamiast rodzynek możemy użyć suszonych śliwek. Miodownik z orzechami Składniki na placki miodowe: 40 dag mąki, 2 jajka, 15 dag masła, 2/3 szklanki cukru, 1,5 łyżki miodu, łyżeczka sody. Biszkopt makowy: 4 białka, ¾ szklanki cukru, 1 łyżka mąki pszennej, 1 łyżka mąki ziemniaczanej, 3 łyżki suchego maku, 1 łyżeczka octu. Krem: 1,5 szklanki mleka, 7 łyżek kaszy manny, 6 łyżek cukru pudru, 2 łyżki cukru waniliowego, 20 dag masła. Do dekoracji: 20 dag kajmaku, 10 dag orzechów włoskich lub innych. Wykonanie: przygotować placki miodowe. Mąkę z sodą zagnieść szybko z masłem jajkiem, cukrem i miodem. Ciasto podzielić na dwie porcje. Blachę wyłożyć papierem do pieczenia i upiec placki po 10 minut każdy, wystudzić. Biszkopt makowy: białka ubić na sztywno ze szczypta soli i cukrem. Następnie połączyć z octem, mąka i suchym makiem. Delikatnie wymieszać, przelać do blachy o tych samych wymiarach co do miodowego ciasta ok. 25 minut w 170°C. Krem: zagotować mleko i wsypać kaszę. Mieszając gotować do zgęstnienia, wystudzić i utrzeć z masłem i cukrem pudrem i cukrem waniliowym bądź z naturalną wanilią. Na jeden placek miodowy wyłożyć część kremu, przykryć makowym biszkoptem, na to reszta kremu i drugi placek. Wierzch udekorować np. karmelem i siekanymi orzechami. Świąteczne ciasto herbaciane Składniki: 2 szklanka mąki pszennej, 4 jajka, ¾ szklanki cukru, 2 łyżki cukru waniliowego z cynamonem, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, 1 łyżeczka sody, ½ szklanki oleju, 2 szklanki mocnego naparu herbaty, ½ szklanki posiekanych orzechów, 40 dag owoców suszonych (jak np. morele, daktyle, figi, żurawina itp.). Polewa: 1 tabliczka czekolady, 1 łyżka masła, 3 łyżki mleka. Wykonanie: suszone owoce pokroić, zalać wrzątkiem herbaty, wystudzić i wstawić w chłodne miejsce na noc. Żółtka utrzeć z cukrem, wanilią i cynamonem. Mąkę przesiać z proszkiem i sodą, domieszać porcjami do masy jajecznej na przemian z olejem. Dołożyć namoczone owoce. Na koniec ubić białka i wymieszać z masą. Tortownicę o śred. 22 cm wyłóż pergaminem. Nałóż ciasto. Piec godzinę w temp. 170°C. Wystudzić, udekorować polewą i owocami bądź orzechami. Fantazyjny sernik Składniki: 60 g masła, 100 g orzechów włoskich i laskowych, 100 g twardych biszkoptów, łyżka brązowego cukru, 600 g serka typu Philadelphia, 300 g syropu karmelowego, 3 jaja, 15 g mąki ziemniaczanej, łyżka cukru pudru. Wykonanie: połowę posiekanych orzechów połączyć z pokruszonymi biszkoptami, brązowym cukrem i stopionym masłem. Wyłożyć kruszonka dno tortownicy, ugnieść i włożyć na dobre 30 min do lodówki. Serek ucieramy z 2/3 syropu karmelowego i łyżką cukru pudru. Ucierając dodawać jajka, a pod koniec mąkę ziemniaczaną. Masę wlać na przygotowany spód. Piec w temp. 170°C ok. 60 min. Wystudzone posmarować resztą karmelu, posypać orzeszkami, schłodzić. Sernik można polać sosem malinowym bądź truskawkowym. A na Waszym świątecznym stole jakie smaki będą królowały w tym roku? Magdalena Włodarska-Kasiuk Artykuł opracowany we współpracy z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj